کاربرد هواکشهای صنعتی در هتلها
هواکش دستگاهی کاربردی که هوا یا هوای آلوده به گاز، دود، بوهای نامطبوع و … را جابجا میکند.
هواکش صنعتی یکی از مهمترین المانها و اساسیترین نیازهای هر محیط کاری صنعتی از جمله هتلها است. از آنجایی که خیلی از دستگاهها و تجهیزات صنعتی گرما و آلایندههای زیادی تولید میکنند، تقریباً تمام هتلها و رستورانها به هواکش صنعتی احتیاج دارند تا هوای محیط را تهویه کرده و شرایط کاری مناسبی را برای کارکنان مهیا سازند.
در این مقاله در مورد کاربرد هواکشهای صنعتی در هتلها صحبت میکنیم.
تعریف هواکش صنعتی (فنهای صنعتی)
در یک تعریف میتوان هواکش با ابعاد بزرگ، با حجم و فشار تهویه بالا و طراحیهای مهندسی خاص، که قطعات آن از ورق آهن یا آلومینیوم تولید شود را هواکش صنعتی نامید.
به طور کلی هواکش یا فن صنعتی دستگاهی است که برای تهویه هوا در واحدهای مختلف کارگاهی و کارخانههای تولیدی یا خدماتی مانند هتلها و آشپزخانههای صنعتی استفاده میشود و در واقع میتواند هوای آلوده به گاز و دود، گرما و بوهای نامطبوع را با هوای تازه جایگزین کند.
مقدار تخلیه در هواکش صنعتی به زاویه پروانه، قطر پروانه، تعداد بالک و از همه مهمتر دور الکتروموتور بستگی دارد.
انواع هواکش صنعتی
هواکش صنعتی دارای دو دسته بندی محوری (اکسیال) و گریز از مرکز (سانتریفیوژ) میباشد.
- فنهای اکسیال یا محوری (Axial fans)
فنهای اکسیال نسبت به دیگر فن ها بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. این فن ها می توانند هوای گرم ، آلوده و بوهای نامطبوع فضایهای صنعتی از جمله فضاهای مختلف یک هتل مانند: انبارها، بخش آمادهسازی آشپزخانهها، آشپزخانه ها، لاندری، بخش های ورزشی و تفریحی و … انتقال دهند. این فنها نسبت به فنهای سانتریفیوژ فشار کمتری را تولید میکنند.
- فنهای سانتریفیوژ یا گریز از مرگز (Centrifugal fans)
فنهای سانتریفیوژ برای تهویه و اگزاست هوای معمولی یا حاوی دود و گرمایی هود آشپزخانههای صنعتی، دود و گرمایی داخل موتورخانهها، بخارگرم و ذرات معلق هوایی داخل لاندریها، تهویه بوی نامطبوع داخل سرویسهای بهداشتی به صورت مرکزی و … مورد استفاده قرار میگیرند.
به صورت کلی فنهای سانتریفیوژ مکنده کاربردهای بسیار زیادی در هتلها و آشپزخانههای صنعتی دارد.
- تخلیه بوی نامطبوع داخل سرویس بهداشتی و بخار داخل حمام اتاقها به صورت مرکزی توسط یک سانتریفیوژ مکنده و یا زونبندی شده توسط چند سانتریفیوژ مکنده
- تخلیه دود و بوی غذای داخل آشپزخانه به بالاترین نقطه از ساختمان به صورتی که این دود تحت هیچ عنوان به راهروها و بخشهای عمومی نفوذ نکند.
- تخلیه بوی نامطبوع و بخار داخل استخر و بخشهای ورزشی هتل
اگر طراحی و محاسبه سیستم تهویه و تخلیه بوی نامطبوع در هر یک از بخشهای داخلی هتل درست نباشد، اطمینان داشته باشید که پس از مدتی، تعداد زیادی از میهمانان وفادار هتل خود را از دست خواهید داد. چرا که خاطره بد ایجاد شده از این بخش مهم در هتل، از اقامت مجدد میهمانان جلوگیری خواهد گرد.
فکر میکنید کاربرد این نوع فنها در این نقطه از هتلها چیست؟
یکی از خطرهای که بسیار زیاد ساختمان یک هتل را تهدید میکند، خطر حریق است. چرا که پرسنل هتل از رفتار میهمانان داخل اتاقها هیچ اطلاعی ندارند و هر لحظه امکان دارد که بر اثر سهلانگاری یک میهمان، هتل دچار حریق شود. در این لحظه زمان بسیار کمی برای تخلیه میهمانان، در طبقات هتل به مکان امن وجود دارد. حالا فکر کنید که راهپلهها بر اثر آتش پر از دود شده و بخشی از میهمانان باید از این راهپلههای اصلی به سرعت خارج شوند (طبق استانداردها در زمان خطر از آسانسورها هم نمیتوان استفاده کرد) قطعا این کار با وجود انباشت دود در راهپلهها، به سختی امکانپذیر است.
تصور حادثه از لحظه اول …
۱. هتل دچار حریق میشود.
۲. سیستم اعلام حریق هتل فعال میشود و با آژیر اعلام خطر میکند.
۳. میهمانان داخل هتل، نگران به سمت پلههای اصلی و پلههای فرار میروند.
۴. سیستم اعلام حریق به صورت اتوماتیک، به اگزاست فنهای مورد نظر، فرمان روشن شدن میدهد.
۵. دود داخل راه پله و کریدورها، به سرعت توسط این اگزاست فنهای قوی تخلیه میشود.
۶. حالا افراد خیلی سادهتر و با سرعت و امنیت بیشتر، ساختمان هتل را ترک میکنند.
نحوه کارکرد هواکشهای سانتریفیوژ
پروانههای فن با چرخش خود، انرژی جنبشی هوای موجود در لبه تیغههای پروانه را افزایش می دهند و باعث پرتاب ذرات هوا به سمت بیرون هواکشهای سانتریفیوژ می شوند. فشار هوای پرتاب شده، پس از ورود به کانال خروجی، به دلیل مقاومت ایجاد شده توسط بدنه هواکش سانتریفیوژ و کانال خروجی افزایش می یابد. اما این عمل افزایش انرژی جنبشی و پرتاب ذرات هوا در لبه پروانه باعث کاهش فشار در آن منطقه و ایجاد نوعی خلأ یا وکیوم در آن قسمت هواکش سانتریفیوژ می شود که اختلاف فشار آن منطقه با قسمت محوری پروانه، هوا را از قسمت محور پروانه به سمت لبههای آن می کشاند و باز انرژی جنبشی و سرعت ذرات هوا افزایش می یابد و پرتاب این ذرات به بیرون هواکش سانتریفیوژ صورت میگیرد. این عمل بدین شکل دائما تکرار میشود و باعث ایجاد جریان هوا در کانال ورودی و هواکش سانتریفیوژ می شود.
دستهبندی هواکشهای صنعتی بر اساس انتقال قدرت
- انتقال مستقیم
در این نوع از هواکشها، موتور به صورت مستقیم از طریق میله انتقال قدرت به پروانه متصل می باشد. در این سیستم موتور و پروانه هواکش هم محور می باشند. بدین طریق سرعت چرخشی پروانه با سرعت چرخشی موتور هواکش یکی می باشد.
- انتقال از طریق تسمه
در این نوع از هواکشها به جای میله انتقال قدرت، یک تسمه وظیفه انتقال حرکت چرخشی از موتور هواکش به پروانه ها را دارد. در این نوع بر خلاف نوع انتقال مستقیم که تغییر سرعت چرخش پروانه ها با تغییر سرعت موتور هواکش امکان پذیر میشد، سرعت چرخش پروانه ها به نسبت قطر پولی موتور به قطر پولی پروانه که تسمه روی آن سوار می شود بستگی دارد.
بدین شکل سرعت چرخش پروانه ها با سرعت چرخش موتور هواکش و قطر پولی موتور نسبت مستقیم و با قطر پولی پروانه نسبت معکوس دارد. یعنی با کاهش قطر پولی پروانه و افزایش قطر پولی موتور هواکش می توان، سرعت چرخش پروانه را افزایش داد.
انواع فنهای سانتریفیوژ بر اساس طراحی پره
فن سانتریفیوژ صنعتی به شکلی طراحی می گردد که بتواند در شرایط سخت تولید فشار بالا و بیشترین بازده را داشته باشد.
فن سانتریفیوژ رادیال RADIAL BLADE
ویژگی ها:
- برای شرایط با دبی هوای کم تا متوسط و فشار کاری بالا استفاده میگردد.
- در انتقال ذرات اضافی موجود در هوا مانند ذرات چوب یا پلیسه های فلزی توانایی ویژه ای دارد.
- پره های روی فن رادیال عموما از جنس های مقاوم در برابر خوردگی ساخته می شود.
- در شرایطی که لرزش و سطح صدا مهم میباشد به دلیل خلاصی در بین پره های فن شعاعی گزینه خوبی می باشد.
کاربردها:
- در کارکردهای صنعتی در شرایط سخت و پر تنش.
- فن شعاعی یا رادیال جزو فن های صنعتی با درصد اطمینان بالا می باشد.
فن سانتریفیوژ با پرههای نوک رادیال (شعاعی) RADIAL TIP
ویژگی ها:
- فن رادیال تیپ از نظر کارایی بین فنهای زاویه دار و فنهای شعاعی قرار می گیرد.
- در کاربردهایی که گاز به همراه ذرات کوچک با غلظت بالا از فن عبور کند این مدل فن صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردها:
- جریان های دارای مواد ریز و رطوبت
- انتقال مواد به وسیله هوا
فن سانتریفیوژ بکوارد با پرههای تخت BACKWARD INCLINED
ویژگی ها:
- جهت زاویه بر خلاف جهت چرخش فن می باشد.
- در انتخاب این نوع فن باید قدرت بیشتری در نظر گرفته شود.
- انباشته شدن زرات و مواد بر روی پره ها یکی از معایب این مدل هواکش صنعتی می باشد.
- افت راندمان در دبی های بالا
کاربرد ها:
- مناسب برای فنهای دمنده در محیط هایی که هوای تمیز جا به جا می گردد.
- این فن صنعتی در کاربردهایی که نیاز به حمل ذرات می باشد گزینه مناسبی نمی باشد.
- به علت عدم وجود اضافه بار بر روی موتور از نظر کارایی امن می باشد.
فن سانتریفیوژ بکوارد با پرههای منحنی BACKWARD CURVED
ویژگی ها:
- جهت پروانه برعکس جهت چرخش فن است.
- راندمان بیشتر در مقایسه با فن های تخت.
- انباشته شدن مواد بر روی پره های فن به دلیل زاویه تماس کم با هوا.
- افت راندمان در دبی بالا.
کاربردها:
- مناسب برای فن دمنده.
- اطمینان بالا به دلیل عدم وجود اضافه بار بر روی فن.
- مصرف برای سیستم هایی که در دبی بالا رفتار گاز نامعلوم است.
فن سانتریفیوژ بکوارد با پرههای ایرفویل BACKWARD AIRFOIL
ویژگی ها:
- جهت زاویه پره ها بر خلاف جهت چرخش فن می باشد.
- به علت استفاده از پرههای نازک راندمان بالاتری دارد ولی در توقف های فن ناپایداری بیشتری ایجاد میکند.
- به دلیل زاویه محدودی که در برخورد با گاز دارد ذره های موجود در هوا به سرعت روی پره ها انباشته می شود.
- در زمانی که دبی هوا بالا باشد راندمان فن سانتریفیوژ ایرفویل کاهش پیدا می کند.
کاربردها:
- از این هواکش صنعتی عموما به عنوان فن دمنده استفاده می شود.
- در سیستم هایی که رفتار گاز در جریان های بالا مجهول می باشد کاربرد دارد.
فن سانتریفیوژ فوروارد با پرههای منحنی FORWARD CURVED
ویژگی ها:
- زاویه انحنای پرهها هم جهت با جهت چرخش فن می باشد.
- راندمان پایین تر به نسبت دیگر فنها، بین ۵۵ تا ۶۵ درصد.
- از نظر حجمی کوچک تر و سبک تر است.
- دور موتور فن سانتریفیوژ فوروارد کمتر می باشد و به طراحی خیلی محکمی احتیاج ندارند.
- فن سانتریفیوژ فوروارد کم صدا تر از سایر فن ها می باشد.
- به دلیل این ساختار طراحی عموما برای انتقال هوای تمیز استفاده می شود.
- از نظر تنظیم حجم هوا دقت این مدل فن پایین است.
- زمانی که فشار در فن سانتریفیوژ فوروارد کم باشد راندمان توان افزایش می یابد.
کاربردها:
- مناسب برای کاربردهای دبی و فشار پایین.
- گزینه مناسب برای سیستم تهویه مطبوع منازل (گرمایش و سرمایش)
- در انتخاب راه اندازی این مدل هواکش صنعتی دقت کافی اعمال گردد.
سلام من دانشجوی هتلداری هستم. خیلی جالب بود. این سیستم فن های تهویه دود در زمان آتش سوزی در هتلهای ایران اجرا شده و کار می کنه؟
لطفا اگر اطلاع دارید کدام هتل این سیستم رو داره معرفی بفرمایید ممنون میشم.
سلام دوست عزیز
ممنون از اینکه وقت گذاشتید و از اینکه این مطلب برای شما مفید بوده، خورسندام.
واقعیت من در مورد هتلهای ایران و اینکه این سیستم اگزاست فن در هتلهای کشور پیاده سازی شده یا نه، اطلاعات زیادی ندارم. ولی فکر میکنم حداقل روی هتلهای که در چند سال اخیر احداث و بهرهبردای شدهاند، پیاده سازی شده باشد.
در اینجا از مسئولین فنی محترم هتلهای که این سیستم فنهای کمکی حریق، در مجموعه انها نصب هست و یا کارشناسان بزرگواری که از وجود آن در هتلهای کشور اطلاعات دارند، تقاضا دارم جهت بالا رفتن اطلاعات الباقی دوستان در اینجا اعلام و تبادل نظر بفرمائید.
با سپاس فراوان