دیگ آبگرم یا بویلر آبگرم چیست؟
دیگ آبگرم (بویلر آبگرم) دستگاهی است که انرژی حرارتی آزاد شده حاصل از احتراق سوخت توسط مشعل را به آب داخل خود منتقل می کند، این آب گرم شده توسط پمپ به گردش در آمده به تاسیسات گرم کننده واحد ها از جمله رادیاتورها، فن کویل ها، منابع کویلی، … رسیده و بخشی از انرژی خود را از دست می دهد، در نتیجه آب با دمای پایین به داخل دیگ باز می گردد و مجددا گرم می شود.
دسته بندی دیگ ها از نظر کاربرد
دیگ ها حرارتی به چند دسته کلی تقسیم می شوند که پر مصرف ترین آنها عبارتند از:
- دیگ های بخار
- دیگ های آب گرم
- دیگ های آب داغ
- دیک های روغن داغ
کاربرد دیگ بخار در هتل ها معمولا به استفاده در بخش استریل و بخش لاندری محدود می شود و بدلیل هزینه بسیار بالای طراحی، اجرا و نگهداری، به صورت معمول در بخش گرمایش داخلی استفاده نمی شود.
دیگ های آب داغ و روغن داغ بیشتر کاربرد صنعتی داشته و استفاده از این دیگ ها بدلیل بالا بودن دمای سیال بالای ۱۰۰ درجه سانتیگراد و هزینه نگهداری بالا، ایمن نبوده و استفاده از آنها در هتل ها توجیه اقتصادی هم ندارد.
پر کاربرد ترین دیگ در تاسیسات هتل ها دیگ آبگرم است و حداکثر دمای آب دیگ ها به ۹۰ درجه سانتیگراد می رسد.
دسته بندی دیگ ها بر اساس تعداد مجرای عبور دود
دیگ آبگرم بر حسب تعداد مسیری که گازهای حاصل از احتراق مشعل در دیگ طی می کند تا وارد دود کش شوند به موارد زیر تقسیم می شوند
-
دیگ آبگرم تک پاس:
نسل اول دیگ ها قدیمی از این نوع بوده اند که در آن ها گازهای ناشی از احتراق مسیر دیگ را یک بار طی می کند و بعد وارد دودکش می شود. این نوع دیگ به دلیل راندمان پایین از رده خارج شده و دیگر ساخته نمی شود.
-
دیگ آبگرم دو پاس:
در دیگ های آبگرم دو پاس، گاز های حاصل از احتراق مسیر دیگ را دوبار طی می کند و بعد وارد دودکش می شود.
گاز های حاصل از احتراق یک بار از جلو دیگ تا انتهای دیگ درون کوره حرکت کرده سپس از طریق لوله های انتقال حرارت به جلوی دیگ باز می گردد. بنابراین در این نوع دیگ دودکش جلو دیگ و سمت مشعل قرار دارد.
-
دیگ آبگرم کوره برگشتی:
در دیگ های آبگرم کوره برگشتی، گاز های ناشی از احتراق مسیر کوره را دوبار طی می کند.
گاز های حاصل از مرکز کوره تا انتهای کوره حرکت کرده و به دلیل بسته و محدب بودن انتهای کوره از اطراف کوره به جلو باز می گردد. و سپس به پاس لوله ها منتقل شده و از دود کش خارج می شود. به دلیل اینکه در واقع سه بار گاز ها طول دیگ را طی می کند راندمان دیگ های کوره برگشتی یشتر از دیگ های دو پاس می باشد.
این نوع دیگ رایج ترین نوع در ظرفیت های پایین می باشد.
-
دیگ آبگرم سه پاس:
در دیگ های آبگرم سه پاس، گاز های ناشی از احتراق مسیر دیگ را سه بار طی می کند و بعد وارد دودکش می شود.
دیگ های سه پاس در صورتی که به درستی طراحی شده و دارای سطح انتقال حرارت مناسب باشد دارای بالاترین راندمان و پایین ترین دمای دودکش می باشند.
دسته بندی دیگ آبگرم بر اساس جنس (material)
دیگ های آبگرم بر اساس جنس به دو نوع چدنی و فولادی تقسیم می شوند.
دیگ های چدنی به روش ریخته گری و به صورت پره پره در کارخانه تولید شده و معمولا در محل مونتاژ می شود در صورتی که دیگ های فولادی از ورق و لوله های آلیاژی آتشخوار به صورت یکپارچه تولید می شود.
هر یک از این دیگ ها دارای مزایا و معایب مخصوص خود بوده که به صورت خلاصه می توان گفت دیگ های فولادی دارای راندمان و طول عمر بیشتر بوده و دیگ های چدنی به دلیل سهولت در حمل و نقل در پروژه های کوچک استفاده می گردد.
دسته بندی بر اساس نوع سوخت مشعل
مهمترین سوخت های مصرفی در مشعل ها: گاز، گازوئیل و مازوت می باشد.
بنابراین امکان انتخاب دیگ با مشعل گاز سوز، گازوئیل سوز، دوگانه سوز (گاز و گازوئیل) و سه گانه سوز (گاز و گازوئیل و مازوت) فراهم می باشد.
یک تجربه: در طراحی تاسیسات هتل، حتما و حداقل مشعل یکی از دیگ ها را دوگانه سوز انتخاب نمایید، این مورد در هتل های که در مناطق سرد سیر و کوهستانی واقع شده اند کاربرد حیاتی دارد. این هتل ها در بعضی از روز های فصل زمستان بدلیل سرمای بیش از حد هوا، دچار افت شدید گاز می شوند و گاز هتل قطع می شود، که در این حالت سوخت دوم (گازوئیل) به کمک می آید و از سرد شدن مجموعه هتل در شب های سرد و در ادامه اعتراض به حق میهمانان هتل جلوگیری می کند.
دیگ آبگرم واتر تیوب (Water Tube) یا فایر تیوب (Fire Tube)
در صورتی که گاز های حاصل از احتراق درون لوله های دیگ بوده و آب اطراف آن باشد به آن لوله آتشی یا فایر تیوب می گویند.
در صورتی که آب از درون لوله ها عبور کرده و گاز های حاصل از احتراق اطراف آن باشد به آن لوله آبی یا واتر تیوب می گویند.
استفاده از دیگ های فایر تیوب متداول تر می باشد.
